"Bir Koy Beş Al" Holding'in satış temsilcileri

Necdet Şen - 26 Ekim 2007   bu yazar neler yazar?

---

Kurgulanmamış sahici dünyada "Kötü Toplum - İyi Toplum" diye bir ayrım var mıdır?

Milletlerin temel karakterleri üzerine yapılan her türlü saptama, nihayetinde şahsî bir yorumdan ibaret değil mi? Halk dediğimiz şey, birbirine benzemeyen, hatta birbiriyle taban tabana zıt karakterde olan bir sürü insanın sınırlı bir coğrafyayı paylaşmasından başka nedir?

Ortak dil, ortak mazi, ortak korkular, ortak dostlar, ortak hasımlar ve bu ortak hasımları yaratan kişisel-bölgesel menfaatler…

Hangi toplumun tarihinde kendi azınlıklarına ya da sınır komşularına karşı işlenmiş irili ufaklı suçlar ve kabahatler yok? Hangi toplumun içinde savaşı ve cinayeti şahsî servetine basamak yapmış soysuzlaşmış insanlar yok? Hangi toplumun içinde cinayete sessizce suç ortaklığı yapmış korkak ve iki yüzlü kalabalıklar yok?

Bu söylediklerim de nihayetinde genellemedir ve hemen hemen tüm genellemeler gibi daha söylenirken çürütülmeye açıktır. Pek çok görüş gibi bu görüşler de aynı belâgat ve benzer verilerle yalanlanabilir/doğrulanabilir ya da "malûmun ilâmı" olarak algılanıp es geçilebilir.

Toplumsal olayları üç beş kişinin manyaklığına ve namussuzluğuna bağlamak çocuksu bir yaklaşım. Semt ve köy kahvehanelerinin geleneksel safsata yöntemi olarak fazla ehemmiyet arzetmez. Cirmi kadar yer yakar. Tarlada kaldıracak ekini olmadığı günlerde kahvehanede pinekleyen köylü, filozofça değil de dangıl dungul konuşsa, dünyanın dingili kaymaz sanırım. En fazla yanı başında oturan Abuzer Emmi duyar bunları, beş dakika sonra o da unutur. Bulutlar gökyüzünde yine aynı rehavetle kayar gider, horoz öter, eşek anırır, evlerin alt katları yine inek gübresi, yamaçlar yine kekik kokar.

Ama zihnini Doğan veya Hükümet medyasına, gözünü -otomobil farına yakalanmış tavşan gibi- televizyona kaptırmış olan şehirli ahali, hele bir de parti-dernek vesaire çatısı altında örgütlenmişse, yanılgıları ve saplantılarıyla toplumun geri kalanı için çok ciddi tehlikeler oluşturabilir.

Cehalet insana çok kötü şeyler yaptırabilir. Yaptırıyor da zaten. Kabak yine kendilerinin başına patlıyor. Kabul edilebilir cinsten olmasa da "eğitimsiz" olmak gibi bir mazereti var alt tabaka insanının.

Ama üniversitelerde, gazete köşelerinde ya da ekranlarda ahkâm kesme ayrıcalığına sahip olan daha eğitimli ve daha ayrıcalıklı ve daha müreffeh kesim, ağzından ve kaleminden çıkan her sözü milyonlarca kez sağduyu süzgecinden geçirmek zorunda.

Geçiremiyorlar. Çünkü onların pek çoğunun aynı zamanda ödenecek araba ve villâ taksitleri, korunacak sosyal mevkileri, zar-zor kurulmuş kritik ilişkileri, gözlerini diktikleri daha da ayrıcalıklı hedefleri ve belki birilerine diyet borçları filân var. Neredeyse topyekûn tutulmuş oldukları zihinsel konformizm ve ezbercilik de cabası.

Öte yandan, arada bir de olsa "ben neler söylüyorum?" diye soracak ve sürüden ayrılacak, zor olanı dile getirebilecek cesaretleri ise pek varmış gibi görünmüyor.

Galiba bu saydıklarım, onları çoğu zaman "sağduyu nedir?" gibi faydasız sorularla vakit öldürmekten alıkoyuyor.

Cahil kesim cehaletin gereklerini eksiksiz yerine getiriyor, ama "aydın" kesimin de ondan pek fazla farkı olduğu söylenemez.

Mustafa Koç'un ya da Güler Sabancı'nın akşamları evlerine döndüklerinde Chomsky okuduklarına inanmak istesem de, içimden bir ses bana onların da televizyon karşısına yerleşip, kerameti kendilerinden menkul ekran cazgırlarının vaazlarını dinlediklerini söylüyor.

Ülkemin kader belirleyen kesiminin pür dikkat kulak kabarttığı bu sevimli mi sevimli Hasan Tahsin karikatürleri, ekranlarda ve gazete sütunlarında savaşın erdemlerini sayıp döken bu mikrofonşinas zevat ise karşıdan bakınca, nasıl derler, "makineye" teslim olmuş gibi gözüküyor. Onların kalpleri "ulu önder"li pencereleri bayraklı coşkun ve taşkın seyircileri de hakeza…

Adını da koyalım: Bu makine yapay korkular yaratma, savaş çıkartma ve bu savaştan rant elde etme makinesidir.

PKK örgütü hangi karanlık emellerin maşasıdır, bilemem. PKK bahanesiyle bizi katliam yapmaya azmettiren şu kalabalığın kimlerin maşası olduğunu da tam olarak kavrayamadığım gibi.

Her iki taraftaki savaş tellâlları yüzyıllardır koyun koyuna yaşayan, etle tırnak gibi iç içe geçmiş iki halkı birbirini öldürmeye zorluyor.

Mesleği askerlik olanların "şurdan girip şöyle bir taktik izlersek şu kadar adam öldürürüz" biçiminde planlar yapması, hatta bunu ortalık yerde kamuoyuna ilân etmesi yutulması zor acı reçete olsa da bir yere kadar idrak edilebilir ve katlanılabilir bir durum. Onlar asker. Görevleri boğazlaşmak. Biraz riskli bir iş. Ölünebiliyor.

Buna rağmen en üst düzey komutanlar topluma itidal ve sükûnet önerirken, varlık nedeni toplumun ortak aklının temsilcisi olmak olan üniversite hocalarını ve gazetecileri ekranlarda "nasıl daha çok Kürt genci öldürebiliriz?" sorusuna yaratıcı yanıtlar arar durumda görmek, insanı dehşete düşürüyor.

Topyekûn öldürülmesini topluma hararetle tavsiye ettikleri kişilerin de -suçlu olsalar dahi- bizim çocuklarımız olduğunu, asıl görevimizin onları sinekler gibi gebertmek değil, yakalayıp ıslah etmek, ülkeye sükun ve huzuru yerleştirmek, kavgaları kangrene dönüşmeden bitirmek olduğunu nasıl unutuyorlar?

O suçlu çocuklar ki, "iyi yere dükkân açmış" üç beş aileye peşkeş çekilen ortak servetimizin bir bölümüyle azıcık gönendirilebilselerdi, okuyacak okulları, musluktan akan temiz suları, gecelerini aydınlatacak elektrikleri, hastalarını hastaneye yetiştirebilecek yolları, amelelik türünden bile olsa çalışabilecek bir işleri, bu ülkede "haşere" olarak değil de yurttaş olarak algılandıklarına dair -hiç değilse bundan sonrası için- umutları olurdu. Belki hiç silâhlanmaz, belki hiç bir tedhiş örgütünün gökyüzünden bombalanarak sinekler gibi öldürülen umutsuz neferleri olmazlardı.

Belki onlardan bazıları buralara kadar gelebilir, kapıcımızın oğlu, hadememiz, hamalımız, lâğım temizleyicimiz olarak çalışıp evlerine ekmek götürür, ışıksız bodrum katlarında, kentin uzak semtlerindeki üfürsen yıkılacak sıvasız konutlarda barınıp, kıt kanaat bütçelerinden kısıp okuttukları çocuklarını "memlekete hayırlı" evlâtlar olarak yetiştirir, belki hayatlarında bir tek tavuk bile kesmemiş sıradan insanlar olarak yaşlanıp ölürlerdi.

Ama umutsuzluk insana akılsızca işler yaptırıyor. Çocuklarımızı kentte tutamayıp dağlara kaptırdıksa, suçun birazı da bizde sayılmaz mı?

Biz onları çok ama çok ihmal ettik. Sadece ihmal etmedik, hayatlarını cehenneme de çevirdik. Aşağıladık, işkence yaptık, dışkı yedirdik, gece yarıları kim vurduya getirdik.

"Kürdü bile kovalaya kovalaya döveceksin" sözünün altındaki acıtıcı tarih dersini hiç anlayamadık.

Memleketin doğusu topyekûn taş devrini yaşarken, biz Türkiye'yi sadece İstanbul ve Ankara'dan ibaret sanmakta ısrar ettik.

Pekalâ, ne olduysa oldu. Biz çok hata ettik. Ama yine de onlar devlete silâh çekerek kendilerini suçlu konumuna düşürdüler. Belli ki bunun ceremesini pek acı ödeyecekler.

Cahillikten diyelim. Ya da serserilikten. Ya da nankörlükten. Ya da her neyse. Suça yöneldiler. En azından hukuken.

Ama biz kabile miyiz ki bu kadar korkalım onlardan? Yok mu bizim devletimizin polisi, jandarması, mahkemesi? Suçluyu yakalamak ve yargılamak yerine, nasıl oluyor da sınırın ötesindeki ve berisindeki kara kaşlı bir halkı tavuğuyla cücüğüyle kuzusu ve bebesiyle topyekûn bombalamaktan söz edebilecek kadar duyarsızlaşıyoruz? Bu kadar "askerden daha asker" olmak da neyin nesi? Bu kadar ölüme aşık olmak, bu kadar sadizm, bu kadar pervasızlık…

Halkın bir bölümünün içini diğer bir bölümüne karşı nefretle doldurmak için abandıkça abanmak da en az silâhlanıp Gabar dağına çıkmak kadar, hatta ondan da beter, bölücülük değil mi?

Üç beş tane seçilmiş aileyi nasıl daha fazla zengin edebileceğimizi düşünmekten vakit bulup, Beytüşşebap'ın elektriğe kavuşabilmek için neden 2007 yılının Ekim ayı sonlarına kadar beklediğini sorgulasak daha doğru olmaz mı?

Mit'e muhbirlik yapan bir üniversite öğrencisinin nasıl ve hangi dinamiklerle Apo'ya dönüşebildiğini, bu sırrı kamuoyuna açıklayan gazetecinin (Uğur Mumcu) tesadüfen mi sadece bir hafta sonra C4 tipi bombayla "patlatılarak" öldürüldüğünü, "dünyanın en zengin generali" başlığıyla Time dergisine kapak olabilen generallerimize "nereden buldun?" sorusunu nasıl olup da hiç bir zaman soramadığımızı, Sirkeci'de oto galerisi işleten taşralı bir adamın nasıl olup da kısa bir sürede bu kadar zenginleşebildiğini ve tek başına memleket medyasının ezici çoğunluğunun sahibi olabildiğini, sınırlarımızdaki bu yığınağın PKK için mi başka şeyler için mi olduğunu, ekranlarda ve gazete sütunlarında "savaşalım, öldürelim, kelle koparalım" diye bar bar bağıran kanaat simsarlarının hangi meziyetlerine binaen o köşelere mıh gibi çakılageldiklerini -ve daha birçok ezber bozan soruyu- es geçmek, her tantanada penceremize bayrak asarak kollektif histeri kalabalığında yerimizi almak yetiyor mu bize?

Bu kadar mı basitiz?

Korkuyorum! Çok korkuyorum! Ama kentlerin çeperlerinde tutunmaya çalışan ve yoksul ve cahil oldukları yetmezmiş gibi, bir de her fırsatta aşağılanan kalabalıklardan değil. Memleketimin bölünmesinden ve güneydoğusunda Amerika patentli bir uydu devlet kurulmasından da değil. Hatta bütün bu sistemli kışkırtmaların sonucunda çıkabilecek bir etnik boğazlaşmadan da değil.

Ben, bazı popüler "aydın"larımızdan çok korkuyorum.

Kimbilir hangi şeyler karşılığında, bir yerlere "iliştirilmeye" bu kadar teşne, "Bir Koy Beş Al" Holding'in bayiliği için şirket kapılarında kuyruklar oluşturan okumuş-yazmış insanlarımızdan çok korkuyorum.

Onlardaki sınıf atlama ve muktedir olma hırsı, onlardaki iştah, onlardaki taşeronluk potansiyeli beni çok ürkütüyor. Onların zihinlerimize nüfuz edebilme, kafalarımızı bulandırabilme, bizi yoldan çıkartabilme, masum ve mutedil insanlar olmak yerine gönüllü birer katile dönüşebilmemize yol açacak beyin yıkama becerileri ödümü koparıyor.

Askerlik şubelerinin kapılarında "beni de askere alın, birkaç kelle de ben koparayım" diyerek kuyruğa giren gençlerden değil, onların kafasına bu tarz korkunç fikirleri şirket çıkarı adına sokan sosyologlardan şairlerden emekli büyükelçilerden korkuyorum.

Dağlarında devlete başkaldıran gerillaların (ya da resmî söylemle, "üç beş eşkıyanın") dolandığı bir ülke olmak o kadar da içinden çıkılamaz bir mesele gibi görünmüyor bana. Maşallah, izbandut gibi bir ordumuz var. Yemiyoruz içmiyoruz, boğazımızdan kesip onlara helikopter, tank, roketatar satın alıyoruz. Öldürme konusunda da epeyce de idmanlılar.

Entellektüel kapasitesi -ve muhtemelen sağduyusu- "Netekim Paşa"'yla asla kıyaslanmayacak çaptaki asker ve sivil komutanlarımız, coştukça coşup esse gürlese de, ne kadar kışkırtılırsa kışkırtılsın yine de arzulandığı kadar kışkırmayan, 1930'lu yılların Almanya'sına, 1970'lerin Kamboçya'sına, 1990'ların Ruanda'sına dönüşmemeyi başaran bir memleketimiz var.

Ben, asıl görevi tarafsız bir dille bizi olan bitenden haberdar etmek iken yoldan çıkan, kim bilir hangi budalalığın girdabında ya da hangi menfaat hesabının sarmalında, savaş kışkırtıcılığına soyunan televizyon, gazete, üniversite seçkinlerinden korkuyorum.

Ya onlara kanıp aklımızdan ve sağduyumuzdan olursak, başka neyimiz kalır geriye? Cesetlerin üzerinde yükselecek öyle bir zaferi kim istiyor?

Bizi katil ya da suç ortağı yapmayacak daha vicdanlı bir çözüm önerisi hiç mi yok? Böyle bir azgınlığın karşısında pısıp sinmeli miyiz?