Burak Obama

ve bizim okumuş zümrenin entellektüel sefaleti

Vahap Demir - 8 Kasım 2008   bu yazar neler yazar?

---

Asıl adı Hüseyin'miş, aslında müslümanmış ama diğer yandan Ermeni dostuymuş gibi pek çok yorum arasında bana en ilginç geleni isminin aslında Barack değil de Burak Obama olduğu ve aslen yıllar önce Amerika'ya göç etmiş bir Türk ailesinin çocuğu olduğu.

Kim bilir kimin espri niyetine uydurduğu ama muhtelif ortamlarda en azından insanların bir kısmının suratlarında gayet ciddi bir ifadeyle tartıştığı, Türk çocuğu Burak'ın Ermeni dostu olmasına kızdığı bir gerçek.

Bu arada Türkçe Office programında da bir anormallik var. Şimdi fark ettim. Cümle içinde Türk yazarken küçük harfle bile başlasanız program hemen hatalı yazım olduğu için kelimenin altını çiziyor. Aynı şekilde Ermeni kelimesini küçük harfle başlatarak yazdığınızda ise hiç bir uyarı vermiyor. Programı Türkçeleştirenler herhalde "sözde millet" muamelesi yapmış olmalılar. Kafam karıştı. Millet adları büyük harfle mi başlardı küçük harfle mi?

Necdet Abi, sen yazım kuralları konusunda çok hassassın, bi' el atıversen konuya da bizleri aydınlatsan be abi…

Neyse esas konudan uzaklaşmayalım; diyeceksiniz ki: Tutmuş kahvehane ortamlarının muhabbetini ciddi şeylermiş gibi burada tartışıyorsun. Tamam diyelim ki kahvehane muhabbetlerinde düzey bu; iyi de okul okumuş, tipini, sıfatını bayağı adama benzetmiş bir sürü insanın tartışmaları bu düzeyin çok mu üstündedir?

Onlar da sözgelimi dünya siyasetini tartışırken olan biten üzerinde mi konuşmaktadır yoksa magazin onlara da daha mı çekici gelmektedir?

Sözgelimi, solcu olduğu iddiasında olanların en azından nispeten de olsa biraz daha entelektüel düzeylerinin yüksek olması ontolojik bir zorunluluk değil midir?

Solun enternasyonalist, barışçı, sosyal adalet yanlısı, ne bileyim çevreye filân duyarlı olması, materyalist ve hepsinden önemlisi Marksist olması gerekli değil midir?

Hal böyle iken Türkiye'de adlarını solcuya çıkarmış insanların kahir ekseriyetinin ulusalcı, savaş çığırtkanı, sosyal adaleti, çevreyi filân iplemeyen tavırlarını nasıl yorumlamalı?

Marksizm'i aklına esen sağdan soldan aparma cümleleri peş peşe sıralarken cümlelerin birkaç yerine Marks'ın adını serpiştirmek olarak algılayan, bir ekonomi kitabı olan "Das Kapital"i, bir kez olsun yüzünü açmadıklarından ve sadece bir yerlerde adını duyduklarından, her derde deva bir tür kutsal kitap zanneden bu insanlara neyi, nasıl anlatmalı?

Solla sadece materyalizmde kesişen, onu bile toplumun inandığı dine; yeni ve tuhaf bir biçim kazandırmak olarak algılayan, kendisi de adeta "iki cami arasındaki bi namaz" gibi olan bu zümreyi nasıl değerlendirmeli?

Halkı dilinden düşürmeyen ama halkın değer ve tercihleriyle de sürekli olarak kavgalı bu kitlenin ontolojik olarak değişimin öncüsü olması gerekirken statükonun en gözü kara savunucusuna dönüşmesini sosyolojinin ya da siyaset biliminin hangi kavramlarıyla açıklamalı?

İşin sosyolojisinin özeti şudur:

Hegel diyalektiğinde düşüncenin gelişimini açıklayan süreç: Tez, antitez ve sentez üçlüsünün döngüsel olarak birbirini izlemesi şeklinde izah edilir.

Biraz daha açıklayacak olursak:

Düşünce üretme çabasının sonucu olarak zaman içerisinde bir "tez" şekillenir. Tez, bir takım problemlere çözüm olma iddiasındadır. Süreç içerisinde, her tezin bir "antitez" i ortaya çıkar. Antitez, tezin çelişkilerini ve eksikliklerini ortaya koyar. Tez ve antitezin çatışması zamanla "sentez" i ortaya çıkarır. Sentez, hem tezin hem de antitezin kusursuz görünen taraflarının bir araya getirilmesi ve hem tezin hem de antitezin kusurlu görünen taraflarının ayıklanmasıyla oluşur. Her sentez aynı zamanda yeni bir "tez" dir ve zamanla kendi antitezini ortaya çıkaracaktır.

Bu döngü sürekli olarak devam eder ve insanın kusursuz düşünce arayışında her seferinde biraz daha yol almasını sağlar.

Türkiye'de ne liberal ne de sol tez gelişme imkânı bulamamıştır. Şimdi bunların neden gelişemediklerini buraya aktarıp durduk yerde başımı derde sokmaya niyetim yok. Ben eğer öyle diyorsam; öyledir, bana inan sevgili okur.

Türkiye'de gelişme ve varoluş imkânı bulan yegâne tez Ziya Gökalp'in bir miktar değiştirerek ama aslını muhafaza ederek Türkçeleştirdiği "Durkheim" sosyolojisi olmuştur. Dönem dikkate alındığında çok fena bir tercih olmadığı da kabul edilebilir.

Sorun şu ki bu tezin savunucuları başka tezlerin gelişip serpilmesini hoş karşılamamışlardır ve tezin karşısına bir antitez çıkmadığı için düşüncemiz de aynı yerde sayıp durmaktadır. Ülkede kendini farklı tezlerin savunucuları olarak görenler aynı tezi farklı formlarda üreterek tezin karşısına tezi koymaktadırlar. Solcuların, sağcıların ya da İslamcıların farklı şeyler söylüyorlar gibi dursalar da aslında aynı tezi dillendirdiklerini görmek, neden en basit sorunların bile bir türlü çözülemediğini de anlamamıza yardımcı olacaktır.

Çatışma aynı tezin ne kadar cevval ya da yumuşak olması gerektiği veya üzerine sol mu, sağ mı yoksa İslamcı sos mu konulması gerektiği üzerinde yürütülmektedir. Burada çatışma ne kadar sert geçerse geçsin diyalektik bir süreçten bahsetmek mümkün değildir.

Sözün özü, Türkiye'de ne sol ne de liberal düşünce yoktur. Az sayıda bunların ne olduğunu bilen insan da tartışmayı harlandıracak kadar kalabalık veya güçlü değildir.

Tartışmanın düzeyi de zaten her defasında "bizden gayrisi bize dost değil" önermesiyle sonlanacak kadardır.