Körduman

Kemal Tahir - 1957

Künye - Kemal Tahir, Körduman, İthaki Yayınları 2009,
(Sayfa 175-177)   t?m yaz?lar?

---

- Fukaranın karı alması, bir çift öküz almaktır. Hemi de sözden anlar bir öküz ki aç kalsa hemen ölmez. Hırsıza çalınmaz! Ulan karı milleti! Onun da hırsızı var ama kendi ahırında çalıştırır, keyfi hırsıza, yorgunluğu sahibine… Olsun! Karı öküzden iyidir, Kağnının çıkmadığı yere çıkar. İnmediği derelere iner. Nal istemez, mıh istemez!

- Doğru be…

- Gülersin ortak… Bizim köylümüz doğru lâfa güler de, masala ağlar. Kışın karıları beslemek, öküzleri beslemekten kolaydır hey ahmak! Sayımcılar geldi, kaçırmazsın. Yalnız bir kötülüğü var: Ölürse gönü satılmaz, kesersen eti kavurma olmaz da, sen mahpus olursun. Buzağısı erkekse ileride büyür, olur sana bir öküz… Dişiyse biraz büyütür, satarsın eloğluna, parasını alırsın. İnek hesabı.

- Sus İsmail! Babam duymasın, tosunları satar da, analığımın üstüne evlenir, şart olsun!

- Yok babanı merak etme! Başka yol tutmuş Yakup Ağa'm! Yamören'de "Ağa" olacak! Yamören'e Kulaksızın Yakup Ağa sanki pek lâzım! Benimle arası iyi… Tenhada dertleşiriz. Eskilerden açar: Sığırtmaçlık ettiğinden, Çankırı tuz mağarasından eşekle tuz çektiğinden, Eğri Ahmet eniştenden… "Ahırda iki çift öküz olmadı mı, ağalık boş lâf, hay İsmail!" der. Bu da eski bir akıl! Murat Ağa'na, çok kızıyor senin baban! Muhtar olmak istemediğine… Küçük başağalığı Hocalar kabilesine bıraktığına…

- Boşver! Bir kilit almadık da halt ettik! Çerezleri yer karılar, babam cıgaraları, gizliden hep içer!

- Kolayı! Şu dünyada ölümden başka, bir de topallıktan başka her bir şeyin kolayı vardır. Evde kilidi sağlam sandık hiç mi yok?

- Var, ama vermez analığım…

- Beni dinle arkadaş. Hırsızlığın bir zagonu… Baktın kilit zorlu, açılması umutsuz… "Eyvah!" diyerek ağlamayacaksın. Kilidi her zaman hırsız açmaz. Bazı bazı mal sahibine açtırır. İyi dinle: Kilidin içine bir kibrit çöpü sok, bırak! Sahibi açayım der, açamaz, "Kilit bozuldu" diye kırar. Başka bir kilit takar. Her kilit İstanbul firengı değil ya… Ertesi gece, gider açarsın.

- Şuna bak! Bize hırsızlık öğreteceğine kilide bir çare…

- Hey akıl! Hey kulaksız Mustafa aklı!… Çaresi oğlum: Analığın güvendiği kilit hangisi? İstanbul'dan gelen değil mi? İşte o kilide, kibrit çöpünü sokarsın. "Aman kilidim bozulmuş benim!" diyecek. "Ben kırar, açarım, meraklanma!" dersin. Meseleyi bilmektesin ya… Sen de o kilidin doktorusun.

- Aferin İsmail!… Vay vay!… Yahu sen bunları, kitaptan mı öğrendin?

- Kitaplara işe yarar bi şey yazmazlar. Kitaplara yazılanlar hep masal… Kerem Aslı'yı sevmiş. Ferhat Şirin'e tutkun… Sana bir akıl daha ortak: Karılardan demir alırken, demirin beş ağırına incirin bir ağırlığı… Unutma: Beş okka demir, bir okka incir.

- Aman İsmail! Okkasını dokuza aldığımız inciri elli kuruşa mı alacağız?

- Elbet… Karı kısmıyle alışveriş neden iyidir? Çerçi kısmı, köy yerinde, hiç erkekle pazarlık eder mi? İlle karı olacak! Karıyla alışverişte kazanç tüm erkeğe düşer. Hey karı milleti! Dayağı da karı yer, inciri, üzümü de… Karı milletinin işi gücü böyle canım: Alta düşmek…

Akşam rüzgârı gittikçe soğumuştu. İsmail, ceketinin yakasını kaldırıp boynunu içeri çekti. Üşümeye başlamış, keyfi birden kaçmıştı.